پل خواجو بر روی رودخانه زاینده رود و شرق سی و سه پل در شهر اصفهان قرار دارد. همچنین این پل، پل شاه حسن بیگ و پل بابا رکن الدین نامیده می شود، اما به دلیل قرار گرفتن در محله خواجو به پل خواجو معروف است. پل خواجو از بناهای دوره شاه عباس دوم صفوی است که در سال ۱۰۶۰ هجری قمری بنا شده است. طول این پل حدود ۱۳۳ متر و عرض آن ۱۲ متر می باشد. در میان این پل ساختمانی مخصوص بنا شده که به بیگربیکی شهرت دارد که برای اقامت موقتی شاه و خانواده اش ایجاد شده بود،طاق های آن دارای تزئینات نقاشی زیبایی است.
پل خواخو بدلیل معماری و تزئینات کاشی کاری آن از پل های دیگر زاینده رود مشهور تر است. میان هریک از دو ضلع شرقی و غربی این پل ساختمانی وجود دارد که شامل چند اتاق مزین به نقاشی است. این ساختمان در آن دوره جایگاه بزرگانی بوده که برای تماشای مسابقات شنا و قایقرانی بر روی دریاچه مصنویی به این مکان می آمدند. در گوشه های ضلع شرقی پل خواجو دو شیر سنگی وجود دارد که نماد سپاهیان بختیاری محافظ زاینده رود و شهر اصفهان می باشند. این پل ۲۴ دهانه دارد که از مکعب هایی ساخته شده که به دقت تراشیده شدند و در قسمت میانی،با سدهای چوبی برای گرفتن جلو رودخانه مسدود شده است. پل خواجو در تنظیم جریان آب رودخانه نقش دارد. زمانی که دریچه های سد بسته می شود، سطح آب در پشت پل بالا می آید و سبب آبیاری باغ های بسیار زیادی در طول بالادست این پل می شود.
پل خواجو از نوع پل سدی است. به عقیده برخی نقطه ی اوج صنعت پل سازی در ایران به شمار می رود. این پل دارای ۱۶ دریچه تخلیه آب است و می تواند آب را تا ارتفاع ۶ متر بالا ببرد. در بدنه این پل شیارهایی قرارگرفته که کشوهایی در آن قرار دارد ومی توانند این کشوهارا بالا و پایین ببرند. با بالا و پایین کردن این کشوها اندازه آب جاری شده را تنظیم می کردند. در پایین پل یک میله چوبی درجه بندی شده قرار گرفته که برای اندازه گیری آب نصب شده است.
- ۹۷/۰۲/۱۳