مسجد جامع اصفهان از مهم ترین و قدیمی ترین ابنیه مذهبی ایران می باشد. این مسجد که به مسجد جامع عتیق شهرت دارد در میدان قیام،خیابان علامه مجلسی شهر اصفهان قرار گرفته.از آنجا که بخش های مختلف این مسجد در دوران های مختلف ساخته شده است،مجموعه کنونی همچون موزه عظیمی، معرف روند تحول و تکامل معماری ایران در دوره اسلامی است.کشف یک پاستون در منطقه شمالی مسجد، با تزیینات دوره ساسانیان،وجود بنایی قبل از اسلام را تایید می کند.
مسجد جامع از مساجدی است که دارای محراب های متعددی می باشد. بلندترین محراب این مسجد در ضلع شمالی ایوان غربی آن، در شبستانی که بوسیله ی اولجایتو ساخته شده است قرار گرفته.هشت محراب دیگر در این مسجد وجود دارد که اخیرا ساخته شده. به طورکلی مسجد جامع اصفهان شامل بخش هایی از جمله،شبستان مسجد،گنبد جنوبی،گنبد شمالی،ایوان درویش،ایوان صاحب،ایوان استاد،ایوان شاگرد،ایوان عمر،مسجد الجایتو،شبستان زمستانی بیت الشتاء و کتابخانه خواجه نظام الملک می شود.
مسجد جامع اصفهان با نقشه چهار ایوانی بناشده است و از آنجا که معماری ۱۵ قرن دوران اسلام را در خود جای داده،یکی از بهترین آثاری است که در دنیای امروز شهرت دارد.با توجه به منابع موجود این نکته مشخص می شود که این مسجد در طول تاریخ بدلیل جنگ های متعدد و آتش سوزی و ناآرامی های دوران مختلف،آسیب بسیاری دیده،با این حال گنبد تاج‌الملک آن نهصد سال است که بدون برداشتن حتی یک ترک به حیات خود ادامه می‌دهد و اغراق نیست اگر بگوییم این گنبد یکی از کامل‌ترین گنبدهای آجری بنا شده بر روی کره زمین است.
مسجد جامع اصفهان منعکس کننده هنر بیزانس و کلاسیک در قالب یک بنای سنتی و اسلامی است.این مسجد موزه‌ای است از تحول و تکامل معماری ایرانی در طول چهارده قرن تاریخ ایران پس از اسلام. واقعیت عینی تونل زمان را با گشت زدن در مسجد جامع اصفهان می‌توان لمس کرد.
این اثر در اجلاس سی و ششم یونسکو در زمره میراث جهانی ثبت گردید.
- ۹۷/۰۱/۲۱